Cổ đông không thể làm như họ muốn với doanh nghiệp hoặc tài sản của doanh nghiệp.Bạn đâu thể đi ra ngoài với một chiếc ghế, bởi vì doanh nghiệp sở hữu chiếc ghế đó, chứ không phải cổ đông là bạn.
Cổ phiếu là loại chứng khoán, được phát hành dưới dạng chứng chỉ, hoặc bút toán ghi sổ, xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, khi tham gia vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Người nắm giữ cổ phiếu trở thành cổ đông và đồng thời là chủ sở hữu của công ty phát hành.
Bài viết được thực hiện bởi: Luật gia Nguyễn Văn Hoàng – Công ty Luật TNHH Everest – Tổng đài pháp luật (24/7): 1900 6198
Việc nắm giữ cổ phiếu sẽ cho bạn quyền bỏ phiếu trong các cuộc họp cổ đông, nhận cổ tức, và bạn có quyền bán cổ phần của mình cho người khác.
Bạn sở hữu nhiều cổ phần, thì quyền biểu quyết trong doanh nghiệp của bạn tăng lên. Bạn có thể gián tiếp kiểm soát hướng đi của doanh nghiệp bằng cách bổ nhiệm hội đồng quản trị.
Điều này được thể hiện rõ ràng nhất khi một doanh nghiệp đi mua lại một doanh nghiệp khác.
Doanh nghiệp đi mua lại sẽ không phải đi khắp nơi để mua tòa nhà, từng chiếc bàn, chiếc ghế, hay nhân sự… Tất cả những gì họ cần làm chỉ là: “Mua lại phần lớn cổ phiếu”. Số lượng cổ phiếu đủ để họ “có tiếng nói” trong các cuộc họp cổ đông.
Hội đồng quản trị có trách nhiệm tăng giá trị của doanh nghiệp. Họ sẽ thuê các nhà quản lý chuyên nghiệp chẳng hạn như Tổng giám đốc, hoặc Giám đốc điều hành. Đối với cổ đông phổ thông, không được quản lý doanh nghiệp không phải là 1 vấn đề lớn.
Tầm quan trọng của việc trở thành cổ đông, đó là được hưởng 1 phần lợi nhuận từ doanh nghiệp. Bạn càng sở hữu nhiều cổ phiếu, phần lợi nhuận bạn nhận được càng lớn.
Khi doanh nghiệp được thành lập, những người đồng sáng lập và các nhà đầu tư sớm sẽ là cổ đông duy nhất. Được gọi chung là cổ đông sáng lập.
Ví dụ: một doanh nghiệp start-up có 2 nhà sáng lập và 1 nhà đầu tư thì mỗi người có thể sở hữu 1/3 số cổ phần doanh nghiệp.
Khi doanh nghiệp phát triển và cần nhiều vốn hơn để mở rộng, doanh nghiệp có thể phát hành thêm cổ phiếu cho các nhà đầu tư khác để huy động thêm tiền. Lúc này, có thể tỷ lệ cổ phần của những người sáng lập ban đầu sẽ thấp hơn đáng kể so với trước đây.
Giai đoạn này, doanh nghiệp start-up và cổ phiếu của nó được coi là “tư nhân”. Trong hầu hết các trường hợp, cổ phiếu tư nhân này không dễ dàng trao đổi, và số lượng cổ đông thường ít.
Lúc này, sẽ có bộ phận nhà đầu tư háo hức bán cổ phần của họ và thu lời từ khoản đầu tư ban đầu của họ. Đồng thời, doanh nghiệp khi đó cũng có thể cần phải đầu tư nhiều hơn so với số vốn mà những nhà đầu tư có thể cung cấp.
Lúc này, 1 đợt phát hành cổ phiếu công khai – hay còn gọi là IPO – sẽ được doanh nghiệp xem xét. Hành động này giúp chuyển đổi doanh nghiệp từ một “công ty tư nhân” thành một công ty đại chúng.
Sẽ có 2 loại cổ phiếu mà doanh nghiệp có thể phát hành: Cổ phiếu phổ thông và Cổ phiếu ưu đãi.
Khi mọi người nói đến cổ phiếu, họ thường đề cập đến cổ phiếu phổ thông. Và thực tế, phần lớn cổ phiếu phát hành là ở dạng này.
Cổ phiếu phổ thông đại diện cho yêu cầu về lợi nhuận (cổ tức) và được trao quyền biểu quyết.
Nhà đầu tư thường nhận được một phiếu bầu cho mỗi cổ phần thuộc sở hữu của mình để bầu các thành viên HĐQT, để giám sát các quyết định chính của Ban quản lý.
Trong dài hạn, cổ phiếu phổ thông có xu hướng mang lại lợi nhuận cao hơn trái phiếu doanh nghiệp. Tuy nhiên, lợi nhuận cao thì sẽ đi kèm với rủi ro cao.
Trong đó có cả khả năng mất toàn bộ số vốn đầu tư nếu doanh nghiệp phá sản. Khi doanh nghiệp phá sản, cổ đông sẽ không nhận được tiền cho đến khi chủ nợ, trái chủ và cổ đông ưu tiên được thanh toán.
Cổ phiếu ưu đãi tương tự như trái phiếu, và thường không đi kèm với quyền biểu quyết. Với cổ phiếu ưu đãi phổ biến nhất là cổ phiếu ưu đãi cổ tức, bạn sẽ được đảm bảo số cổ tức cố định hàng năm.
Điều này khác với cổ phiếu phổ thông, khi mà cổ tức phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Thậm chí bạn sẽ không nhận được cổ tức nếu doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ.
Một lợi thế khác của cổ phiếu ưu đãi :(i) Trong trường hợp doanh nghiệp phá sản, cổ đông ưu đãi sẽ là những người được thanh toán trước cổ đông phổ thông (nhưng vẫn sau các chủ nợ). (ii) Đơn giản, bạn có thể coi cổ phiếu ưu đãi như được “mix” giữa trái phiếu và cổ phiếu phổ thông.
Các doanh nghiệp cũng có thể tùy chỉnh các loại cổ phiếu khác nhau để phù hợp với nhu cầu của nhà đầu tư.
Ví dụ như:
Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết: Số phiếu biểu quyết của cổ phiếu ưu đãi này sẽ nhiều hơn số phiếu biểu quyết của cổ phiếu phổ thông. 1 cổ phiếu ưu đãi biểu quyết sẽ tương ứng với 10 phiếu biểu quyết chẳng hạn.Tỷ lệ biểu quyết được quy định trong điều lệ doanh nghiệp. Và thông thường, cổ đông sáng lập là người nắm giữ loại cổ phiếu này.
Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại: Khi nắm giữ loại cổ phiếu này, bạn có quyền yêu cầu doanh nghiệp hoàn trả lại số vốn đầu tư vào bất kỳ thời điểm nào (theo thỏa thuận được ghi trên cổ phiếu).
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm