Báo cáo tài chính, một số vấn đề quan trọng cần lưu ý

Bởi Nguyễn Hồng Thuý - 30/03/2021
view 212
comment-forum-solid 0

Một trong những tài  liệu cực kỳ quan trọng đối với các cơ quan tổ chức và các doanh nghiệp tại Việt Nam. Trong các bản phân tích báo cáo tài chính có tồn tại những vấn đề mà các chủ đầu tư đặc biệt quan tâm và hết sức lưu ý. Vậy báo cáo tài chính là gì và chúng đóng vai trò như thế nào với các doanh nghiệp? 

Báo cáo tài chính Để có đáp án nhanh nhất trong lĩnh vực pháp luật dân sự – gọi tổng đài tư vấn pháp luật (24/7): 1900 6198

Báo cáo tài chính là gì?

Theo khoản 1 Điều 3 luật kế toán năm 2015, Báo cáo tài chính (BCTC) là hệ thống thông tin kinh tế, tài chính của đơn vị kế toán được trình bày theo biểu mẫu quy định tại chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán.

BCTC áp dụng cho tất cả loại hình doanh nghiệp được thành lập và hoạt động theo pháp luật Việt Nam. Doanh nghiệp có nghĩa vụ lập và nộp báo cáo tài chính trung thực, chính xác, đúng thời hạn theo quy định của pháp luật về kế toán, thống kê.

Mục đích của Báo cáo tài chính

BCTC dùng để cung cấp thông tin về tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các luồng tiền của một doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu quản lý của chủ doanh nghiệp, cơ quan Nhà nước và nhu cầu hữu ích của những người sử dụng trong việc đưa ra các quyết định kinh tế. BCTC phải cung cấp những thông tin của một doanh nghiệp về:

  • Tài sản;
  • Nợ phải trả;
  • Vốn chủ sở hữu;
  • Doanh thu, thu nhập khác, chi phí sản xuất kinh doanh và chi phí khác;
  • Lãi, lỗ và phân chia kết quả kinh doanh;
  • Các luồng tiền.

Ngoài các thông tin trên, doanh nghiệp còn phải cung cấp các thông tin khác trong “Bản thuyết minh Báo cáo tài chính” nhằm giải trình thêm về các chỉ tiêu đã phản ánh trên các BCTC tổng hợp và các chính sách kế toán đã áp dụng để ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, lập và trình bày BCTC.

Báo cáo tài chính Để có đáp án nhanh nhất trong lĩnh vực pháp luật nêu trên – gọi tổng đài tư vấn pháp luật (24/7): 1900 6198

Đối tượng áp dụng báo cáo tài chính

Đối tượng áp dụng lập BCTC bao gồm:

(i) Đối tượng lập BCTC năm:

Hệ thống BCTC năm được áp dụng cho tất cả các loại hình doanh nghiệp thuộc các ngành và các thành phần kinh tế. BCTC năm phải lập theo dạng đầy đủ.

(ii) Đối tượng lập BCTC giữa niên độ (BCTC quý và BCTC bán niên) bao gồm:

  • Doanh nghiệp do Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ hoặc nắm giữ cổ phần chi phối, đơn vị có lợi ích công chúng phải lập BCTC giữa niên độ;
  • Các doanh nghiệp khác không thuộc đối tượng nêu trên được khuyến khích lập BCTC giữa niên độ (nhưng không bắt buộc).

BCTC giữa niên độ được lập dưới dạng đầy đủ hoặc tóm lược.

Lưu ý: Doanh nghiệp cấp trên có các đơn vị trực thuộc không có tư cách pháp nhân phải lập BCTC của riêng đơn vị mình và BCTC tổng hợp.

Các đơn vị trực thuộc không có tư cách pháp nhân phải lập BCTC của mình phù hợp với kỳ báo cáo của đơn vị cấp trên để phục vụ cho việc tổng hợp BCTC của đơn vị cấp trên và kiểm tra của cơ quan quản lý Nhà nước.

Những vấn đề cần được trình bày trong BCTC

Người đọc và sử dụng BCTC quan tâm đến tác động của dịch Covid-19 tới hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Trong nhiều trường hợp, các vấn đề này cần được trình bày trong báo cáo của Ban Giám đốc (ví dụ các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc niên độ và những thay đổi hay các rủi ro lớn ảnh hưởng đến tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp).

Ngoài ra, sự bùng phát dịch Covid-19 dẫn đến thay đổi các nghĩa vụ hoặc các vấn đề không chắc chắn mà chưa được ghi nhận hay trình bày trong BCTC trước đây. Việc trình bày bổ sung thông tin không chỉ liên quan đến các khoản doanh thu, chi phí, tài sản và công nợ đã được ghi nhận, mà còn cần lưu ý tới các vấn đề có thể xảy ra tại các kỳ báo cáo tiếp theo.

Thay đổi các ước tính kế toán không còn phù hợp

Trong BCTC kết thúc ngày 30/6/2020, giám đốc tài chính cần xác định chính xác các ước tính kế toán và những giả định sẽ được áp dụng để lập BCTC.

Do hoàn cảnh thị trường thay đổi vì ảnh hưởng của dịch Covid-19 mang lại, một số ước tính kế toán trước đây không còn phù hợp (ví dụ như dự phòng các khoản phải thu khó đòi, cách thức sử dụng tài sản cố định làm cơ sở tính khấu hao và dự phòng phải trả về nghĩa vụ bảo hành).

Do chưa từng đối mặt với tình huống tượng tự trước đây, việc xây dựng các giả định làm cơ sở cho các ước tính kế toán là một thách thức không hề nhỏ đối với các giám đốc tài chính.

Những vấn đề liên quan đến hàng tồn kho

Hiện nhiều doanh nghiệp đang bị gián đoạn chuỗi cung ứng. Ngoài ra, các doanh nghiệp bất động sản có thể bị ảnh hưởng bởi giá bất động sản giảm do kinh tế suy giảm; các doanh nghiệp có hàng tồn kho theo mùa vụ và các sản phẩm dễ hỏng có thể gặp rủi ro do hư hỏng, lỗi thời và suy giảm giá trị.

Do đó, giám đốc tài chính cần đánh giá sự suy giảm giá trị của hàng tồn kho tại ngày lập BCTC theo các quy định tại Chuẩn mực Kế toán Việt Nam số 2 - Hàng tồn kho.

Việc xác định giá trị có thể thực hiện được trong điều kiện thị trường có nhiều biến động với các lý do không chắc chắn bởi dịch Covid-19 là một thách thức mà giám đốc tài chính cần phải cân nhắc.

Ngoài ra, với những tháng sản phẩm thực tế sản xuất ra thấp hơn công suất bình thường (ví dụ do ngừng sản xuất tạm thời), doanh nghiệp phải xác định chi phí sản xuất chung cố định phân bổ vào chi phí chế biến cho một đơn vị sản phẩm theo mức công suất bình thường.

Khoản chi phí sản xuất chung cố định không phân bổ nên được ghi nhận ngay vào giá vốn hàng bán trong kỳ.

Xem xét giả định về hoạt động liên tục khi lập BCTC

Chuẩn mực Kế toán Việt Nam số 1 - Chuẩn mực chung có quy định BCTC phải được lập trên cơ sở giả định là doanh nghiệp đang hoạt động liên tục và sẽ tiếp tục hoạt động kinh doanh bình thường trong tương lai gần. Nghĩa là doanh nghiệp không có ý định cũng như không buộc phải ngừng hoạt động hoặc phải thu hẹp đáng kể quy mô hoạt động của mình.

Với tình hình dịch bệnh Covid-19 như hiện nay, nhiều doanh nghiệp đứng trước nguy cơ giải thể hoặc phải dừng hoạt động một số lĩnh vực dẫn đến BCTC phải được được lập trên một cơ sở thay thế (ví dụ cơ sở giá thanh lý hoặc giá thực tế có thể thực hiện).

Đánh giá suy giảm giá trị tài sản của doanh nghiệp

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập diễn ra mạnh mẽ, ngoài việc lập BCTC theo Chuẩn mực Kế toán Việt Nam, nhiều doanh nghiệp đã lập BCTC theo Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS).

Với tình hình dịch bệnh tác động bất lợi đến các doanh nghiệp như đóng cửa nhà máy, tạm dừng sản xuất và hạn chế đi lại và xuất nhập khẩu, có thể được coi là những dấu hiệu của sự suy giảm giá trị tài sản.

Chính vì vậy, giám đốc tài chính phải đặc biệt lưu tâm và tiến hành xác định giá trị có thể thu hồi của tài sản để bảo đảm rằng tài sản được ghi nhận trên BCTC không cao hơn giá trị có thể thu hồi.

Việc xác định giá trị thu hồi của tài sản đòi hỏi doanh nghiệp phải có ước tính về dòng tiền tương lai từ việc sử dụng tài sản đó và các nhân tố khác.

Thách thức đặt ra là liệu dự báo dòng tiền tương lai có chính xác hay không. Môi trường kinh doanh càng bất định, cơ sở hình thành nên các giả định và ảnh hưởng có thể có khi thay đổi các giả định quan trọng càng cần được thuyết minh chi tiết trong BCTC.

Các doanh nghiệp cần tiếp tục theo dõi các diễn biến của dịch Covid-19 và xác định ảnh hưởng tới tình hình tài chính và khả năng hoạt động hiệu quả của doanh nghiệp, từ đó đưa ra các biện pháp cũng như các quyết định để quản lý rủi ro.

Trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực hội nhập kinh tế quốc tế, BCTC không chỉ là công cụ quan trọng cung cấp các thông tin tài chính hữu ích về doanh nghiệp mà còn là công cụ hữu hiệu để tạo niềm tin từ những người đọc và sử dụng BCTC của doanh nghiệp.

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

  1. Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
  2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết
  3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.org.vn.
Nguyễn Hồng Thuý

Nguyễn Hồng Thuý

https://luatcongty.vn Nguyễn Hồng Thúy một cô gái nhiệt tình, vui vẻ và yêu đời. Có niềm đam mê với việc viết lách, thích tìm hiểu, phân tích các vấn đề pháp lý khác nhau để tạo thêm nhiều giá trị cho bản thân. Vì vậy rất mong muốn được chia sẽ những kiến thức mà mình học hỏi và tìm hiểu đến bạn đọc. Các bài viết của Thúy trên website luatcongty.vn là những kiến thức mà Thúy muốn chia sẻ đến mọi người

TVQuản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Trả lời.
Thông tin người gửi
Bình luận
Nhấn vào đây để đánh giá
024 66 527 527
0.47687 sec| 1026.734 kb