Đăng ký bản quyền tác giả, vì sao lại cần thiết?

Tại sao phải đăng ký bản quyền tác giả cho tác phẩm của mình trong khi theo quy định cả pháp luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam thì bản quyền tác giả được tự động bảo hộ. Đăng ký bản quyền tác giả là việc làm hết sức quan trọng để bảo vệ tài sản trí tuệ của chủ sở hữu tác phẩm.

Quyền tác giả là gì? Tại sao phải đăng ký quyền tác giả

Khái niệm quyền tác giả

Quyền tác giả là quyền của cá nhân, tập thể, tổ chức đối với một tác phẩm văn học, khoa học, phần mềm, … do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu. Các tác phẩm đó phải là sản phẩm trí óc của tác giả mà không đơn thuần là sự sao chép từ nguồn đã biết.

Quyền tác giả được hiểu như là một nhóm các quyền, gồm các quyền nhân thân và các quyền tài sản. Các quyền tài sản được gọi là “độc quyền” khai thác hoặc cho người khác khai thác tác phẩm của chủ sở hữu quyền tác giả. Các quyền nhân thân (ngoại trừ quyền công bố tác phẩm) được bảo hộ vô thời hạn.

Tại sao phải đăng ký bảo hộ quyền tác giả?

Đăng ký quyền tác giả hay còn gọi là đăng ký bảo hộ bản quyền tác giả là việc làm cần thiết để đảm bảo cho người sáng tạo ra tác phẩm chống lại các hành vi sử dụng trái phép tác phẩm: như ăn trộm, sao chép, lạm dụng tác phẩm đó. Để tạo ra một tác phẩm có giá trị và sáng tạo, đòi hỏi sự lao động trí óc, trí tuệ, thời gian và tài chính. Việc đăng ký bản quyền tác giả là sự chứng nhận cho sự sáng tạo của con người, bằng việc trao cho tác giả các phần thưởng xứng đáng, động viên tinh thần làm việc cho người sáng tạo.

Một tác phẩm được tạo ra có tính sáng tạo, độc đáo, có giá trị và được nhiều người tiếp nhận đồng nghĩa với việc sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho tác giả và chủ sở hữu. Vì vậy, việc đăng ký bảo hộ quyền tác giả sẽ đồng nghĩa với việc tuyên bố quyền sở hữu hợp pháp đối với tác phẩm, tránh những trường hợp bị sao chép hay bị lợi dụng vì mục đích thu lợi nhuận bất hợp pháp khác. Nếu người khác muốn sử dụng hoặc sao chép thì phải có sự đồng ý của chủ sở hữu.

Tác phẩm nào sẽ được bảo hộ quyền tác giả?

Theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ, đối tượng Sở hữu trí tuệ được chia thành quyền tác giả, quyền liên quan, sở hữu công nghiệp, quyền liên quan đến giống cây trồng. Tùy thuộc vào từng sản phẩm đăng ký để xác định thuộc đối tượng nào trong các đối tượng nêu trên. Đặc biệt, khách hàng cần lưu ý, không phải bất kỳ sản phẩm, loại hình tác phẩm nào cũng có thể được đăng ký quyền tác giả.

Theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ, các loại hình sau đây sẽ thuộc đối tượng đăng ký quyền tác giả: Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác; Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác; Chương trình máy tính, sưu tập dữ liệu; Tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng; Tác phẩm nhiếp ảnh; Tác phẩm kiến trúc; Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, công trình khoa học; Tác phẩm báo chí; Tác phẩm âm nhạc; Tác phẩm sân khấu; Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự; Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian.

Như vậy, đăng ký bản quyền tác giả là việc khi tác phẩm được hoàn thành, tác giả hoặc chủ sở hữu tác phẩm sẽ tiến hành thủ tục đăng ký với cơ quan chức năng để chứng mình mình là chủ sở hữu hợp pháp của tác phẩm và được độc quyền sử dụng tác phẩm tại Việt Nam.

Quyền tác giả bao gồm những quyền gì?

Theo quy định của pháp luật, quyền tác giả đối với tác phẩm sẽ bao gồm 02 quyền là quyền tài sản và quyền nhân thân. Cụ thể:

(i) Quyền nhân thân trong quyền tác giả bao gồm những quyền sau: Đặt tên cho tác phẩm; Đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng; Công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm; Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.

(ii) Quyền tài sản trong quyền tác giả sẽ bao gồm những quyền sau: Làm tác phẩm phái sinh; Biểu diễn tác phẩm trước công chúng; Sao chép tác phẩm; Phân phối, nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao tác phẩm; Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác; Cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính.

Lợi ích của việc đăng ký bản quyền tác giả

Trong trường hợp có tranh chấp xảy ra, Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả này là bằng chứng tốt nhất chứng minh quyền sở hữu của tác giả đối với tác phẩm.

Giấy chứng nhận đăng ký bản quyền cũng là một loại giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tác phẩm, được sử dụng khi định giá tài sản của công ty trong trường hợp cổ phần hóa, mua bán, sáp nhập doanh nghiệp.

Cuối cùng, việc đăng ký còn giúp cho chủ sở hữu tiến hành một số thủ tục hành chính với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Với những lợi ích nêu trên, tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả nên tiến hành xin giấy chứng nhận bản quyền tác giả tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền để tác phẩm của mình được bảo hộ một cách tốt nhất, chống lại các hành vi xâm phạm.

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

1. Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết
3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.net.vn.