Nội dung bài viết [Ẩn]
Để nền kinh tế dựa trên tri thức không chỉ là âm nhạc thính phòng của các nhà hàn lâm, mọi cơ chế chính sách phải góp phần biến tri thức trở thành hàng hóa, phải trở thành tiền. Chính sách và pháp luật phải góp phần khuyến khích và bảo hộ “tài sản trí tuệ. Nhưng, điều trước tiên xã hội cần thay đổi cách nhìn đối với loại tài sản này.
Công ty Luật TNHH Everest – Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198
Khác với tài sản hữu hình (một cỗ máy hay chiếc ô tô), tài sản trí tuệ có những nét tương đồng với tài sản công bởi việc sử dụng và khai thác chúng: a) không mang tính giới hạn; và b) không bị loại trừ. Giống như môi trường của một đô thị là tài sản chung của cư dân, một bản nhạc, một phần mềm máy tính sau khi được sáng tác có thể được hàng triệu người cùng nghe và sử dụng. Một người lao tâm khổ tứ để viết sách, nhưng sau khi công bố, thì thông tin và trí tuệ từ sách đó trở thành của chung, ai cũng có thể sử dụng và hưởng thụ được.
Như vậy, từ giác độ kinh tế, nếu không có một cơ chế hoàn trả chi phí, thì không một cá thể nào có khả năng và ý chí để sẵn sàng đầu tư cho cho thứ tài sản công (tri thức) càng ngày càng trở nên đắt đỏ này. Cũng như đối với cung cấp mọi tài sản công khác, cơ chế kinh tế - chính sách nhằm khuyến khích sáng tạo và khuyến khích phổ biến tri thức, về cơ bản bao gồm các xu hướng chính sau đây: a) Nhà nước trực tiếp đầu tư, tổ chức triển khai nghiên Là phát triển khoa học và công nghệ; b) Nhà nước trợ cấp cho - nhân, tổ chức tiến hành nghiên cứu và phát triển; c) thị trường hóa nghiên cứu và phát triển, biến tài sản trí tuệ trở thành hàng hóa khan hiếm.
Hiện nay ở Việt Nam, việc cung cấp tài sản trí tuệ phần lớn do Nhà nước đảm nhiệm. Tư duy xây dựng các viện và trung tâm nghiên cứu, nhà nước đặt hàng, chi tiền và nghiệm thu các công trình khoa học... vẫn còn rất phổ biến. Song, cũng giống như đối với bất kỳ tài sản công nào, chừng nào quyền kiểm soát và sử dụng nguồn tài sản trí tuệ chưa được phi tập trung hóa, thì hiệu quả sử dụng sẽ không cao. Thay vì Nhà nước đứng ra lo liệu, cần tạo ra cơ chế hình thành thị trường tài sản trí tuệ, và thị trường đó điều tiết hướng phát triển của trí tuệ Việt Nam.
Thị trường tài sản trí tuệ chỉ hình thành, nếu như quyền tài sản sử dụng và khai thác chúng trở thành hàng hóa. Khái niệm quyền tài sản trí tuệ đã ra đời, về cơ bản dựa trên học thuyết về các quyền tự nhiên: cũng như con người nguyên thủy lượm được quả táo, lao động đã biến quả táo thành tài sản riêng, lao động cũng đã biến quyền khai thác và sử dụng chiếc điện thoại thuộc về người phát minh ra nó. Khởi thủy của pháp luật về quyền tài sản trí tuệ có lẽ là đạo luật năm (1474) về văn bằng phát minh do thành phố tự trị Venedig cấp cho những người phát minh ra những đồ vật mới mang tính sáng tạo, được đặc thương mại đồ vật đó trong thời hạn 10 năm. “patere", patent đã trở thành một từ thông dụng đi bằng độc quyền cấp cho phát minh và lan dần sang khác. Song cũng từ đây, những tranh luận về sự hài quyền của chủ tài sản và phúc lợi xã hội đã diễn ra không ngớt.
Một tứ thơ hay, một bức tranh đẹp không nên chỉ dành một nhóm ngâm vịnh và chiêm ngưỡng, trí tuệ là tài chung, phải mang lại phúc lợi cho toàn xã hội. Vì lẽ đó sản tư về tài sản trí tuệ luôn bị giới hạn bởi lợi ích công Việc cấp bằng phát minh sáng chế vì thế đều có giới hạn: a) thời gian (20 năm); và b) về điều kiện sử dụng (li-xăng bắt buộc).
Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm