Thế nào là dự án đầu tư công?

Dự án đầu tư công là một trong những loại dự án tác động đến sự phát triển của nước Việt Nam. Vậy dự án đầu tư công là gì? Dự án đầu tư công có những đặc điểm như thế nào hãy đọc ngay bài viết này. Bên cạnh đó, bài viết còn cung cấp các một số thông tin về dự án đầu tư công hiện nay

Dự án đầu tư công là gì?

Theo quy định tại khoản 15 Điều 4 của Luật đầu tư năm 2019 thì đầu tư công được định nghĩa như sau đầu tư công là các hoạt động đầu tư thuộc thẩm quyền đầu tư của Nhà nước vào các chương trình, dự án và đối tượng đầu tư công khác theo quy định của Luật đầu tư công. 

Đồng thời theo quy định của luật đầu tư thì Dự án đầu tư là chỉ tập hợp những đề xuất bỏ vốn trung hạn hoặc bỏ vốn dài hạn để tiến hành các hoạt động đầu tư kinh doanh trên một hoặc các địa bàn cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định được chủ thể đầu tư kinh doanh thực hiện đầu tư kinh doanh. 

Bên cạnh đó vốn đầu tư công theo quy định của pháp luật bao gồm: vốn ngân sách nhà nước, vốn công trái quốc gia, vốn trái phiếu của Chính phủ, vốn trái phiếu chính quyền địa phương, các nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức ODA và các nguồn vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ từ nước ngoài, nguồn vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước, vốn từ các nguồn thu để lại cho đầu tư nhưng chưa được đưa vào đối ngân sách nhà nước, những khoản vốn vay khác của ngân sách địa phương để đầu tư.

Vốn nhà nước ngoài ngân sách nhà nước bao gồm công trái quốc gia, trái phiếu Chính phủ, trái phiếu của chính quyền địa phương; vốn hỗ trợ phát triển chính thức, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ;vốn từ quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp; vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước; vốn tín dụng do Chính phủ bảo lãnh; vốn vay được bảo đảm bằng tài sản của Nhà nước; vốn đầu tư phát triển của doanh nghiệp nhà nước; giá trị quyền sử dụng đất trừ nguồn vốn ngân sách nhà nước

Như vậy, Dự án đầu tư công là chỉ những dự án có sử dụng nguồn vốn đầu tư công không bao gồm những nguồn vốn nhà nước nằm ngoài ngân sách nhà nước. 

Đặc điểm của dự án đầu tư công

Thông qua định nghĩa của dự án đầu tư công có thể hiểu dự án đầu tư công là dự án được sử dụng các nguồn vốn đầu tư không bao gồm những nguồn vốn nhà nước nằm ngoài ngân sách nhà nước. Nguồn vốn của dự án đầu tư công khác với dự án đầu tư thông thường bởi chính sự khác biệt nguồn vốn không phải sử dụng nguồn vốn tư nhân.

Bên cạnh đó theo nguyên tắc quản lý đầu tư công được quy định tại Điều 12 Luật đầu tư công năm 2019, cụ thể như sau:

“(i) Tuân thủ quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.

(ii) Phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 05 năm của quốc gia và quy hoạch có liên quan theo quy định của pháp luật về quy hoạch.

(iii) Thực hiện đúng trách nhiệm và quyền hạn của cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức, cá nhân liên quan đến quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.

(iv) Quản lý việc sử dụng vốn đầu tư công theo đúng quy định đối với từng nguồn vốn; bảo đảm đầu tư tập trung, đồng bộ, chất lượng, tiết kiệm, hiệu quả và khả năng cân đối nguồn lực; không để thất thoát, lãng phí.

(v) Bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động đầu tư công.”

Một số dự án đầu tư công điển hình hiện nay

Hiện nay có rất nhiều dự án đầu tư công tại Việt Nam theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Điển hình trong các dự án đầu tư công hiện nay có dự án thu hồi đất/bồi thường/hỗ trợ/tái định cư Cảng Hàng không quốc tế Long Thành. Theo báo cáo từ Kho bạc Nhà nước tính từ thời điểm khởi công đến nay thì dự án Cảng hàng không Long Thành đã giải ngân được 10.690 tỷ đồng. So với kế hoạch năm 2021 phải thực hiện giải ngân chỉ đạt 17.93% so với dự án đầu tư công Long Thành.

Dự án công xây dựng điển hình là một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020. Số vốn giải ngân đến hết năm 2021 là hơn 14.937,8 tỷ đồng, đã đạt 46,4% kế hoạch năm 2021 được cơ quan nhà nước giao. Trong đó, tình hình thi công đoạn từ Cam Lộ đến La Sơn khả năng không hoàn thành đúng kế hoạch vào năm năm 2021 do thuộc các nguyên nhân như bão lũ khu vực miền Trung năm 2020. Đồng thời đại dịch COVID-19 đã gây ra khó khăn trong nguồn vật liệu đất và công tác giải phóng mặt bằng đối với những đoạn phải xử lý nền đất yếu của dự án đất công.

Ba dự án được chuyển đổi theo Nghị quyết số 117/2020/QH14 (đoạn Mai Sơn - QL45; đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết; đoạn Phan Thiết - Dầu Giây) có tiến độ thực hiện các gói thầu đến nay chậm so với kế hoạch, nguyên nhân chủ yếu do khó khăn về nguồn cung ứng vật liệu đất đắp nền đường.

Nguyên nhân chủ yếu làm chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công là tình hình dịch COVID-19 bùng phát mạnh tại hầu hết địa phương đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ thực hiện và giải ngân các dự án, trong đó có các dự án sử dụng vốn đầu tư công.

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

1. Bài viết nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật. Hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.org.vn.